About

Biography and CV

Humanity/ Animality
Na jaren van het maken van performances, installaties, videowerken en projecten ¹) herontdekte ik enkele jaren geleden het tekenen. De rust en stilte van het tekening was een verademing. Daarnaast wilde ik onderzoeken wat mijn oude liefde ‘Het paard’ ²) binnen mijn werk zou kunnen betekenen. In eerdere projecten onderzocht ik al eens de schurende relatie tussen mens en dier. Hoe humaan is het maken van een dansje met je hond uit het project Vleugels voor de Kat (2003) ³) en hoe ‘dierlijk’ is de hond nog op dat moment. Het was een video- en fotografieproject dat is ontstaan tijdens een werkperiode in een gastatelier in De Strip in Vlaardingen. De nadruk binnen de projecten kwam steeds meer te liggen bij ‘Het paard’, het werd een onderzoek naar de opmerkelijke relatie die de mens met dit dier heeft. In eerste instantie koos ik voor poëtisch filmische beelden zoals de korte (animatie) film Work in Progress I, about horses (2011) en het videowerk War Horse White (2010). Beide werken waren te zien in de expositie INCITATO-NL in 2011 in Pand Paulus in Schiedam. Maar in de tekeningen die ik nu maak wordt ‘Het paard’ de drager van de knellende relatie tussen cultuur/ natuur, mens/ dier, Humanity/ Animality ⁴). Het zijn sobere, vaak grote en zeer gedetailleerde tekeningen, waarin ik diverse materialen voornamelijk potlood en zilververf naast elkaar gebruik. Door de glinstering van de aan (delen van) het paard toegevoegde elementen krijgt het werk een surrealistische uitstraling. Het paard toont geen emotie of verzet en lijkt zich in zijn lot te schikken zoals het al eeuwen de meest vreemde tuigage, denk aan grote bitten, zware harnassen en de ruiter zelf heeft gedragen.
Het begon met het natekenen van fel gekleurde en met swarofski diamantjes⁵) versierde pijpkouzen, beenkappen die als bescherming van de het paardenbeen dienen. In de tekeningen ontwikkelen deze zich tot geheel glimmende en versierde tuigdelen en zelf direct aan het lichaam gehechte ‘sierkristallen’. In recentere tekeningen ontwikkelt zich dit door tot de huid, de botten en het skelet als decorerend elementen. Geïnspireerd door de waanzinnige tekeningen van George Stubbs en het skelet van het renpaard Eclipse.
Daarnaast heeft in de serie Nacht, de mens zelf zijn intreden gedaan als versierend object. Angstig weggedoken, afwachtend wat het paard zal ondernemen. Deze serie is ontstaan n.a.v. de jaarlijkse Salon der leden van Pictura in Dordrecht, met het thema ‘Nacht’.

Bronnen en noten:
¹)Geertrui van de Craats (1958) is beeldend kunstenaar en filmmaker en woont en werkt in Maassluis. Ze werkt vaak projectmatig en maakt daarbij gebruik van diverse media, zowel in het twee- als driedimensionale werk: video, audio, computergestuurd, interactief. Haar werk – zowel autonoom al s opdracht gebonden – was door de jaren heen heel divers in thematiek en materiaalgebruik en heeft daardoor geen eenduidige uitstraling. Het vindt zijn oorsprong in de performance, later in een combinatie van performance en installatie, daarna video en (video)installaties. De afgelopen drie jaar heeft ze vooral veel getekend. Naast haar beeldende activiteiten geeft ze kunsteducatie en adviseert instellingen en gemeenten op gebied van beeldende kunst en kunst in de openbare ruimte. Het oudere werk van Geertrui gaat over het mens-zijn en identiteit, de zoektocht van de mens naar zichzelf, die hij vormgeeft door het aangaan van steeds weer andere verbintenissen.
²) De afgelopen drie jaar heeft ze vooral veel getekend waarin de relatie tussen mens en dier wordt onderzocht. Al in haar academietijd maakte Geertrui tekeningen en etsen waarin mens en dier samen worden afgebeeld. Het zijn honden en paarden, de dieren waarmee ze opgroeide op de manege die ze thuis hadden. In het oude werk is nog sprake van een samengaan van mens en dier, in de latere projecten is meer sprake van een schurende relatie tussen mens en dier.
Piet Augustijn: in Spiegels/ Verbintenissen, publicatie naar aanleiding van de expositie met gelijknamige titel over het werk van Geertrui van de Craats, Museum Maassluis, 2019
³)Gedurende drie maanden fotografeerde Van de Craats Westwijkers met hun huisdier als opmaat voor een videofilm en een billboard De grote verzameling Westwijk huisdieren, een bonte verzameling van 60 foto’s van Westwijkers met hun huisdieren. Meerdere honden die bij Van de Craats op de foto gingen, konden dansen, een door TV- held Martin Gaus bedachte activiteit Doggy Dance voor mensen met hun hond. Dierenliefde als surrogaat voor het ontbreken van menselijke liefde en aandacht.
Canis Zijlmans: Intimiteiten van Westwijkers en hun huisdier. In: Jeanne van Heeswijk: De Strip 2002-2004 Westwijk, Vlaardingen. Uitgave Artimo, Amsterdam, 2004
⁴) “Ik ben gefascineerd door hoe de relatie tussen paard en mens door de eeuwen heen is gegroeid. De traditionele rol van metgezel van de mens en werkdier waarin het paard de mens heeft helpen overleven, is veranderd. In haar nieuwe rol is het paard een luxedier geworden; van gewoon sportpaard is het een showdier geworden. Om de status van ruiter en paard te benadrukken werden door de eeuwen heen in allerlei culturen uiteenlopende versieringen op het hoofd, aan de benen en op de rug van het paard toegevoegd. De harnassen van ridderpaarden in de middeleeuwen waren vaak mooi versierd, evenals de hoofdstellen en dekjes van zadels bij de diverse ruitervolkeren. Maar in onze westerse cultuur is steeds meer sprake van ‘vertrutting’. In mijn tekeningen probeer ik hiervoor een vorm te vinden.
⁵)Verzameld fotomateriaal uit tijdschriften en andere media vormen de basis voor de tekeningen. Vooral foto’s uit paardenbladen met mooi opgetuigde paarden met felgekleurde dekjes in de kleur van de polo van de berijder. Het begon met tekeningen als Peeskap I, een realistische weergaven van een onderbeen van een paard met daarop een fel gekleurde en met swarovski diamanten versierde peeskap (een beenkap ter bescherming van het paardenbeen). In tekeningen daarna, zoals Hoofdsieraad 1 (2016), Beensieraad 3 (2017) en Rugsieraad (2017), werden de versieringen belangrijker dan de functie; een hoofddeksel, een been en een zadel van alleen maar ‘edelstenen’. Eerst werden ze getekend op fragmenten (hoofd, been en rug) van het dier, later ontstond een grote tekening van het gehele dier met deze bijzondere elementen: Paard met hoofd-, been- en rugsieraad (2017), zodat de versiering belangijker werd dan het dier zelf. Tot de recente werken behoren de hoofden met klitten (een plantengeslacht uit de familie van de samenge steld bloemigen): Hoofd met halssieraad (2018) en Hoofdsieraad 4 (2018), natuurlijke materialen in tegenstelling tot de eerdere versieringen die een door mensen gemaakt, vervreemdend element aan het paard toevoegen. De tekeningen werden in de loop der jaren verfijnder en meer gedetailleerd. Geertrui: “In mijn tekeningen heb ik me losgeweekt van de werkelijkheid en ben ik steeds meer gegaan naar een eigen interpretatie. Je groeit in je werk en krijgt steeds meer grip op je onderwerp. Ik wil de mens een spiegel voorhouden, maar de kijker moet zijn eigen verhaal kunnen maken.” Duidelijk daarin wordt dat Geertrui van de Craats een geëngageerd, dat wil zeggen maatschappelijk betrokken, kunstenaar is. Geen dogmatisch geëngageerd iemand, want de kracht van het beeld, of dat nu getekend, gefotografeerd of op video is, moet de boodschap helder overbrengen. Gezien met en door het oog van de kunstenaar en niet van de activist.
Piet Augustijn: in Spiegels/ Verbintenissen, publicatie naar aanleiding van de expositie met gelijknamige titel over het werk van Geertrui van de Craats, Museum Maassluis, 2019

Tentoonstellingen en projecten (selectie vanaf 1990)
2023 Pictura, Tekenen GROOT, tussen natuur en cultuur, groepsexpositie, deelnemer en curator, Dordrecht
2023 Tekenkabinet XI, groepsexpositie, Amsterdam
2021 Galerie Phoebus, Ladenkastenproject, Rotterdam
2019 Pictura, Nacht, groepsexpositie, Dordrecht
2019 Museum Maassluis, Verbintenissen, solo expositie
2017 Pictura, Salon der Leden, groepsexpositie, Dordrecht
2016 Museum Maassluis, Het goud van Maassluis, groepsexpositie, Maassluis
2011-2014 Mensen van het Douanehuisje, documentaire en kunstwerk in de openbare ruimte, Maassluis
2011 Pand Paulus, Incitato- NL, installatie, video’s en audio duo expositie, Schiedam
2010 Rooms Artots en Sub-Urban Video Lounge, Vrouw met twee paarden, korte film, onderdeel van One On One van Doro Krol, Den Bosch en Rotterdam
2007 IFFF Internationaal Filmfestival Rotterdam, Samen 113, korte video
2004 Galerie Phoebus, Ladenkastenproject, De Grote verzameling Westwijk huisdieren, Rotterdam
2003 De Strip, Vleugels voor de Kat, Beestenboel en De Grote verzameling Westwijk huisdieren, De Strip was een project van Jeanne van Heeswijk, Vlaardingen
2002 Hollandia galerie, Jak en Rok, ‘De Kunst der Dingen’, groepsexpositie, Vlaardingen
2000 Gorcums Museum, Over-Water, Boedapest-Rotterdam, installatie, interactiviteit, video en audio, Water bron van inspiratie, groepsexpositie, Gorinchem
1999 Gemeentemuseum Maassluis, Als Oorijzers vertellen, installatie video en geluid, solopresentatie, Maassluis
1998 Paraplufabrieken, Save the Date, groepsexpositie, Nijmegen
1998 Aa-kerk, Achter de Steppe, installatie video en geluid, ‘Aa-kunst-’98′, groepsexpositie, Groningen
1996 Galerie Phoebus, Ladenkastenproject, Rotterdam
1994 Museum Commanderie van St. Jan (nu Valkhof museum), De Factor Mens en Uit het Diepst der Aarde, installaties met video en geluid, ‘Bezielde Kunst’, groepstentoonstelling Nijmegen
1992 ‘Biënnale Gelderland ‘92, Mongoolse Nachten, Man is Mortal, video, Arnhem en Nijmegen
1990 W 139, De tafel van Simonides van Keos, installatie, ‘Desk’, solopresentatie, Amsterdam
1990 ‘Opdrachten, Aankopen, Subsidies Beeldende Kunst Provincie Gelderland 1988-1990’, Het meisje en de blauwe vis, installatie met video en geluid, groepsexpositie, Arnhem

Publicaties (selectie vanaf 1990)
2023 Geertrui van de Craats, Tekeningen 2016-2022, uitgave in eigen beheer in het kader van Tekenen GROOT, tussen natuur en cultuur in Pictura/ Dordrecht
2023 Tekenkabinet XI, uitgave van Tekenkabinet bij expositie met gelijknamige titel, Amsterdam
2018 Spiegel- Verbintenissen, uitgave bij de expositie Verbintenissen Museum Maassluis, tekst Piet Augustijn, Maassluis
2008 Systems, overzicht van het werk van Jeanne van Heeswijk, Rotterdam
2006- 2007 The Duch Shorts, catalogus met een overzicht van korte films in Nederland, in 2005 en 2006
2004 De Strip, uitgave bij project van Jeanne van Heeswijk met gelijknamige titel, Canis Zijlmans, Vlaardingen en Rotterdam
2001 De Kunst der Dingen, uitgave in het kader van gelijknamige tentoonstelling, Hollandia Galerie te Vlaardingen
2000 Inspiratiebronnen, uitgave bij tentoonstelling met gelijknamige titel, Yvonne lens, i.s.m. Hollandia Galerie te Vlaardingen
1996 Rotterdam-Vladivostok, uitgave in kader van gelijknamige manifestatie, Vladivostok en Rotterdam
1994 Uitgave over mijn werk i.s.m. Museum Commanderie van St. Jan (nu Valkhofmuseum), tekst Daan van Speybroek, Nijmegen
1992 Biënnale Gelderland, Ans van Berkum, Gemeente Arnhem/ Nijmegen
1991 Desk, W139, solo presentatie, Amsterdam
1990 Opdrachten, aankopen Provincie Gelderland,1988-1990, uitgave provincie Gelderland, tekst Felix Vilanueva, groepstentoonstelling Arnhem

Advies en educatie werkzaamheden (selectie vanaf 1990)
2000- heden docent kunsteducatie o.a. Stedelijk museum, Schiedam, voortgezet onderwijs en naschoolse opvang
2006- ’16 Lid Raad van Toezicht Boemanstichting Amsterdam
2001- ‘15 Docent videomontage en documentaire SKVR, Beeldfabriek, Rotterdam
2001- ‘15 Workshopdocent video Primair en Voortgezet onderwijs SKVR, Beeldfabriek, Rotterdam
2000- ’13 Lid werkgroep beeldende kunst, gemeente Dordrecht
2010- ’12 Coördinator begeleidingscommissie totstandkoming ‘maritiem monument’ Maassluis
2000- ’09 Lid pool adviseurs kunst in de openbare ruimte, CBK Provincie Utrecht
2001- ’05 Lid commissie projecten en activiteiten, CBK- Rotterdam
1999- ’03 Lid commissie beeldende kunst, Gemeente Gouda
1999- Onderzoek naar het gebruik van nieuwe media in de openbare ruimte, onderzoek en publicatie, opdracht Amsterdams Fonds voor de kunst, Stroom hcbk, Rotterdamse Kunststichting en CBK Groningen
1994- ’97 Lid Adviescommissie Culturele raad Zuid-Holland
1992- ’98 Lid Commissie Beeldende Vormgeving, gemeente Nijmegen